Новогодишното украсување и декоририрање на градовите и општините,  годинава ќе чинат 446 илјади евра. Вакви трошоци оваа година имаат само градот Скопје и 18 други општини. Лани, за украсување за новогодишните празници беа потрошени 36% повеќе, односно 733 илјади евра, но тогаш имало и пет општини повеќе кои имале вакви трошоци.

Градот Скопје и годинава ќе потроши најмногу пари за украсување – 195.122 евра, што е 44% од вкупните трошоци во земјава за оваа намена. Иста сума има потрошено и лани. Деветта година по ред (за колку што постојат расположливи податоци) договорот за украсување се склучува со иста фирма – Линк медиа плус.

Следна, според висината на трошокот за украсување е општина Струмица со 34.449 евра, а потоа следат четири општини кои потрошиле меѓу 20.000 и 30.000 евра, Карпош, Куманово, Радовиш и Тетово.

Во базата на податоци, податоците за Градот Скопје и општините Ѓорче Петров и Радовиш се преземени од известувањата за склучените договори додека, пак, за другите единици на локалната самоупорава податоците се преземени од проценетите вредности од огласите за јавни набавки објавени на Електронскиот систем за јавни набавки.

Оваа база на податоци во отворен формат, како алатка за новинарите, е изработена во рамките на проектот „Истражувачко новинарство за поттикнување реформи“, финансиран од Европската Унија.

Трошоци за новогодишно украсување

Истражување, верификација и анализа на отворените и достапни податоци на интернет беа во фокусот на обуката за новинари што во организација на Центарот за граѓански комуникации се спроведе од 22 – 24 декември во Охрид.

Работилницата на која учествуваа 15 новинари од повеќе медиуми ја водеше Кристијан Триберт повеќекратно наградуван новинар за техниките кои се нарекуваат дигитално форензично истражување.

Станува збор за употреба на најсовремени истражувачки алатки кои ги надополнуваат традиционалните новинарски техники кои преку анализа и верификација на јавно достапните информации ги откриваат темите од јавен интерес, ја разобличуваат корупцијата и пропагандата.

Учесниците на тренингот се стекнаа со вештини и познавања на модерни истражувачки алатки со што ќе ги подобрат и збогатат своите новинарски вештини и квалитетот на новинарските стории.

Кристијан Триберт како новинар известувал и правел (фото)репортажи од повеќе конфликтни области како Ирак, Сирија и Украина, а за дигиталната реконструкција на обидот за пуч во Турција е добитник и на престижната награда European Press Prize Innovation Award 2017.

Според податоците што ги достави Државната изборна комисија до Електронскиот систем за јавни набавки, парламентарните избори 2016 година чинеле 1.241.059 евра, а локалните избори 2017 година – 844.774 евра.

За парламентарните избори се склучени вкупно 21 договор, а за локалните избори се склучени 19 договори. Најголеми договори за парламентарните избори се за транспорт и сместување на членовите на Избирачките одбори (406.504 евра), за изработка и печатење на изборниот материјал (390.244 евра) и за транспорт на изборниот материјал (105.691 евра). Кај локалните избори, трите најголеми договори се за изработка и печатење на изборниот материјал (453.659 евра), за транспорт на изборниот материјал (81.301 евра) и за надградба на софтвер (69.203 евра).

Сите набавки за овие избори се направени преку нетранспарентната постапка – преговарање без објавување на оглас, што ДИК го оправдува со ’итност на набавката‘.

Известувањата за склучените договори за парламентарните избори се доставени со речиси една година задоцнување, наспроти законскиот рок од еден месец од склучување на договорот.

Во насока на поттикнување на натмошни истражувања на овие трошоци, во прилог е база на податоци со сите договори склучени од ДИК за последните праламентарни и локални избори во отворен формат.

Јавни набавки на ДИК за парламентарните избори 2016 и локалните избори 2017

На дебатата беа претставени наодите од вториот последователен мониторингот на медиумите за застапеноста и квалитетот на истражувачките и аналитичките новинарски текстови, како и за темите и областите на кои се однесуваат. Иако е подобрена, состојбата со присуството на аналитичките и истражувачки стории во македонските медиуми во 2017 година е и натаму незадоволителна, покажува истражувањето на Центарот за граѓански комуникации, НВО Инфоцентарот и БИРН презентирано на 9 ноември во Скопје.

Истражувањето како дел од проектот „Истражувачко новинарство за поттикнување реформи“, финансиран од Европската Унија е направено со мониторинг и  квантитативна и квалитативна анлиза на повеќе од 3000 новинарски содржини во 10 традиционални медиуми  со различна сопственичка и уредничка припадност.

Мониторингот на медиумите за процена на квантитетот и квалитетот на истражувачкото и аналитичкото новинарско известување се спроведува во рамките на проектот „Истражувачко новинарство за поттикнување реформи“., финансиран од Европската Унија. Целта на проектот што се реализира од 2016-2019 година е да се поттикне растот на прецизното и истражувачкото новинарство во насока на подобро информирање на јавноста и заштита на јавниот интерес.

Ова е втор ваков мониторинг на медиумите, по оној во 2016 година. И оваа година, мониторингот ги опфаќа истражувачките и аналитичките написи објавени во медиумите, бидејќи аналитичкото новинарство подразбира да им се даде смисла и да се стават во контекст комплексните општествени теми за да и се појаснат на јавноста, пти што се комбинираат аспекти на истражувачкото новинарство и на експланаторното (објаснувачко) известување.

Анализа на резултатите од мониторнигот на известувањето на медиумите 2017

Во организација на Центарот за граѓански комуникации, БИРН и НВО Инфо центарот во Скопје од 20 до 22 октомври беше одржан тродневен интензивен тренинг за новинари кои работат на истражувачки приказни.

Со помош на реноминарниот тренер на Томсон Ројтерс Фондацијата, Кит Стафорд,  новинари од повеќе редакции имаа можност да ги подобрат своите вештини и квалитети во истражувањата на социјалните, политички и економски теми. Преку симулации и конкретни вежби, на креативен и продуктивен начин учесниците имаа можност да работат на подобрување на своите вештини за интервјуирање, пребарување на документи, пишување,проверка на извори, носење етички одлуки и примена на највисоките професионални стандарди како и работа под притисок.

Кит Стафорд предавал и тренирал повеќе од илјада дописници на реномираната агенција Ројтерс, а управувал и со канцелариите на агенцијата во Вашингтон, Токио, Лондон и Сингапур.

Фото: Кривичен законик на Р. Хрватска – интересот за водење на постапката или заштита на личните права

Додека судството во Македонија сѐ уште е „загубено“ околу единствен став за употребата на незаконски прибавените докази во судските постапки, хрватското правосудство тоа го решило со измени на Зaконот за кривична постапка (ЗКП) од 2008 година. Оттогаш во праксата на Хрватска има десетици пресуди на судовите во сите степени кои прифатиле или одбиле незаконски прибавени докази. Јавниот интерес е еден од главните фактори при носењето на одлуките за прифаќање на незаконски прибавените докази.

Во Македонија, дилемата околу употребата на таквите докази формално ја постави Претседателот на Врховниот суд Јован Вангеловски, но де факто произлезе од барањето на Специјалното јавно обвинителство (СЈО) за прислушуваните разговори од „бомбите“ да може да се користат како докази.

Во Врховниот суд не се обезбеди мнозинство за да се донесе начелно правно мислење, а во меѓувреме Апелациониот суд во Скопје во три наврати, со  една пресуда и две решенија, дозволи користење на „бомбите“ како докази. Но, Основниот суд Скопје 1 сѐ уште има отпори и спротивставени мислења по ова прашање и повторно донесе решенија со кои во 10 предмети не дозволува ваквите докази да бидат употребени во фазата на оценка на обвинителните акти.

Хрватска го имала истиот проблем, но во изминатите години успеале во добар дел да го решат.